COVID-19 ile ilgili yeni bulgular
Doç. Dr. Fatih Özçelik’in liderlik yapmış olduğu bir çalışma, COVID-19 bulaşan hastaların hastalığı ne kadar şiddetli geçireceklerini önceden saptamanın ne şekilde olacağını buldu. Bağışıklık sisteminde üretilmekte olan bir maddenin bu konuda ölçüt olduğunu ortaya çıkaran araştırma, COVID-19 sebebiyle ölebilecek birçok kişinin yaşamını önceden verilen takviyeler ile kurtarması mümkün.
Bilindiği üzere COVID-19’un insanlarda yaratmış olduğu etkiyi belirlemekte olan birçok faktör bulunuyor. Risk ile ilgili olarak tahminde bulunmak için en çok yaşa ve kronik hastalıkların bulunup bulunmadığına bakılıyor. Değişik amaçlarla yapılan aşıların, öncesinde de bazı hastalıkları geçirmiş olmanın ve bağışıklığın daha güçlü olmasını sağlayan bazı etmenlerin de virüsle savaşmakta avantaj yaratabileceği bilinmekte. Fakat şimdiye kadar bireylerin virüsten ne şekilde etkileneceğini kesin olarak ortaya çıkaran bir ölçüt ortaya konmamıştı.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıbbi Biyokimya Uzmanı Doç. Dr. Fatih Özçelik, yeni bir araştırmayla COVID-19’un enfekte olmuş kişiler tarafından ne kadar ağır geçirileceğini saptamanın yolunu buldu. International Journal of Clinical Practice’da yayınlanan çalışma, bu konuda bağışıklık sistemi tarafından üretilen ‘izohemaglutininleri’ ölçüt olarak aldı.
Bağışıklık sisteminin ürettiği izohemaglutininler ölçülerek hastalığın şiddeti öngörülebiliyor
Bir kişinin COVID-19’u ne kadar zor atlatacağı ve hastalığı ne kadar şiddetli geçeceğini öngörmek için bugüne kadar bakılan faktörler arasında kronik hastalıklar, organ yetmezlikleri, yaş ve yetersiz immün sistemi bulunuyor. Ancak bunlar sadece tahmin etmeye yarıyor ve hiçbiri, durumu tam olarak ölçmeye yardım etmiyor. Ancak hastalığın ne kadar zor geçeceğini anlamak için ölçülebilecek hiçbir şey yok değil.
Doç. Dr. Fatih Özçelik de yeni çalışmasıyla tam olarak bunu ortaya koydu. Vücutta bağışıklık sistemi tarafından doğal olarak üretilen izohemaglutininler üzerine yoğunlaşan çalışmaya Gastroenteroloji uzmanı Doç. Dr. Alpaslan Tanoğlu ve Anestezi uzmanı Dr. Bülent Barış Güven de katkı sağladı. Özçelik, araştırmanın hedefini şu sözlerle açıkladı:
“Araştırmamızın başlangıcında, çeşitli biyolojik aktivite gösterip, enfeksiyonlu veya kanserli hücreleri yok edebilen doğal öldürücü (NK) hücrelerin aktivitesini ölçerek COVID-19 hastalığının şiddetini tahmin edebileceğimizi düşündük. Ancak bazı hastalarda immün sistemin aşırı tepkisi sonucu gözlenen sitokin fırtınası esnasında NK-hücrelerin plazmaya yüksek miktarda interferon-gamma (IFN-γ) salgıladığının saptanması, bizi başka arayışlara sevk etti. Daha sonra doğal bağışıklık sisteminin ürünleri olan IgM yapılı anti A1 ve anti B izohemaglutininlerini kullanmaya karar verdik. Klinikte veya yoğun bakımda yatan toplam 286 vaka üzerinde yürüttüğümüz çalışmada, IgM yapılı anti A1 ve anti B izohemaglutininleri kullanarak kan hücreleri ile bağlantılı bağışıklık olaylarını ve hastalık şiddetini tahmin etmeye çalıştık.”
Avrupa Birliği, Türkiye'nin COVID-19 Aşı Kartlarını Tanıyacağını Açıkladı
Bu araştırma, dünyada bu konuda yapılan ilk araştırma olarak COVID-19 virüsüne karşı yeterli immün yanıt oluşturamayacak kişilerin erken dönemde tespiti ile hastalığın sağaltımı arasında ilişki olduğunu ortaya koydu. Bu tip ölçümler yaygın bir şekilde kullanıma geçerse COVID-19’dan dolayı ölme riski taşıyan birçok hastanın durumu önceden saptanabilir, belirli takviyeler yapılarak sayısız hayat kurtarılabilir.