CEZA DAVALARI NELERDİR? NEDEN UZMAN DESTEĞİ ALMALISINIZ?

Ceza davaları, bir kişinin işlediği iddia olunan bir suçtan dolayı cezalandırılması veya suçlamalardan temizlenmesi için yargı sistemi tarafından yapılan muhakeme süreçlerdir. Ceza davaları, ciddi sonuçları vardır. Çünkü bir kişinin itibarı, özgürlüğü ve hatta hayatı etkilenebilir.

Ceza davaları genellikle iki ayrı aşamadan oluşur. İlk aşama, suçlamaların yapıldığı soruşturmadır. Savcı, polis gibi kolluk yardımıyla suçlunun yakalanması, delillerin toplanması ve suçun ayrıntılarının incelenmesi için çalışır. Soruşturma, suçlunun mahkemeye sevk edilmesiyle kovuşturma aşamasına geçebilir veya suçlama yapılmaz, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilir.

İkinci aşama, mahkeme (kovuşturma) sürecidir. Mahkeme sürecinde, suçlama yapılan kişi mahkemeye çıkarılır ve suçlamaları kabul eder veya reddeder. Savcılar, delilleri sunar ve savunma avukatları, suçlamaları reddetmek, yargılamanın adil bir zeminde yapılabilmesi için deliller sunarlar. Mahkeme, şüpheliyi suçlu bulursa uygun bir ceza belirler, suçsuz bulursa kişiyi beraat ettirir.

CEZA DAVALARI NELERDİR?

Ceza davaları, suç işlendiği iddiasıyla açılan ve ceza hukukuna göre yargılanan davalardır. Ceza davaları, genellikle suçların işlendiği durumları ve faillerin cezalandırılmasını hedefler. Aşağıda yaygın ceza davalarının bazılarına örnekler verilmiştir:

• Cinayet Davaları: Bir kişinin kasıtlı olarak başka bir kişiyi öldürdüğü iddiasıyla açılan davalar.
• Hırsızlık ve Soygun Davaları: Başkasının malını haksız yere ele geçirmek veya zorla almakla suçlanan kişiler hakkında açılan davalar.
• Cinsel Suç Davaları: Cinsel saldırı, tecavüz, çocuk istismarı gibi cinsel suçlarla ilgili davalar.
• Dolandırıcılık ve Sahtekarlık Davaları: Başka bir kişiyi aldatarak maddi kazanç sağlamaya çalışan veya sahte belgeler kullanarak dolandırıcılık yapan kişilere yönelik açılan davalar.
• Uyuşturucu İle İlgili Davalar: Uyuşturucu madde ticareti, uyuşturucu kullanımı ve uyuşturucu bulundurma gibi suçlarla ilgili davalar.
• Terörle Mücadele Davaları: Terör örgütleriyle bağlantılı olmak veya terör eylemlerine katılmakla suçlanan kişilere yönelik açılan davalar.
• Trafik Kazası Davaları: Trafik kurallarını ihlal eden ve bir kazaya neden olan kişilere yönelik açılan davalar.
• Şiddet Suçları Davaları: Kavga, yaralama, tehdit gibi şiddet içeren suçlarla ilgili davalar.

CEZA DAVALARINDA YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

Ceza davalarında yetkili mahkeme, suçun işlendiği yerin mahkemesidir. Suçun işlendiği il veya ilçe adliyesindeki Asliye Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesi yetkilidir. Ancak, suçun işlendiği yerde Ağır Ceza Mahkemesi veya Asliye Ceza Mahkemesi yoksa, diğer bir mahkeme de yetkili olabilir.

Görevli mahkeme ise suçun niteliği ve ağırlığına göre değişebilir. Örneğin: cinayet, kasten yaralama, uyuşturucu ticareti, cinsel saldırı gibi ağır suçlar, Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülmek üzere görevlendirilir. Diğer taraftan, daha hafif suçlar, örneğin trafik ihlalleri gibi suçlar ise Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülmek üzere görevlendirilir.

CEZA DAVALARINDA ZAMANAŞIMI KAVRAMI

Zamanaşımı, genel olarak bir işin üzerinden belirli bir süre geçmekle o işin hükümsüz kalmasını ifade eder. Suç teşkil eden bir fiilin işlenmesinden sonra, belirli bir sürenin geçmesiyle birlikte devlet, ceza kovuşturmasının yapılmasında ya da yargı kararı ile hüküm altına alınmış bir mahkumiyet kararının infazında kimi gerekçelerle yarar görmeyebilir ve bunların yapılmasından feragat edebilir. Bu durumlarda fail ile devlet arasındaki ceza hukuku ve infaz ilişkisi son bulur. Kovuşturmaya ilişkin feragat halinde dava, infaza ilişkin feragat halinde ise ceza zamanaşımı söz konusu olur.

Ceza hukuku uygulamalarında daha çok karşımıza çıkan kavram dava zamanaşımı kavramıdır. Buradaki süreler ise şu şekildedir;

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 30 yıl,
• Müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 25 yıl,
• Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda 20 yıl,
• 5 yıldan fazla ve 20 yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda 15 yıl,
• 5 yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda 8 yıl

geçmesiyle ceza davası hakkında düşme kararı verilir.

CEZA DAVALARINDA CEZANIN ERTELENMESİ, PARA CEZASINA ÇEVRİLMESİ VE ETKİN PİŞMANLIK NEDİR?

Ceza hukukumuzda kişinin işlediği suç sabit olsa dahi bazı şartların var olması durumunda verilen hapis cezası ertelenebilir. Hapis Cezasının Ertelenmesi kurumu, Türk Ceza Kanunu’nun 51 inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin;

a) Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,

b) Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekir.

Kimi bazı şartların gerçekleşmesi halinde ise hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilir. Bu seçeneklerden bir tanesi de hapis cezasının para cezasına çevrilmesidir. “Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar” Türk Ceza Kanunu’nun 50 nci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; Kısa süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre adli para cezasına çevrilebilir. Kısa süreli hapis cezası ise bir yıl veya daha az hapis cezasına karşılık gelmektedir.

Suç işleyen bir kişi sonrasında pişman olup ceza indiriminden yararlanabilir. Malvarlığına karşı suçlarda etkin pişmanlığı düzenleyen TCK m. 168'in gerekçesine göre "Suç tamamlandıktan sonra kişi pişmanlık gösterebilir. Bu durumda, işlenmiş ve tamamlanmış olan suç işlenmemiş hale artık döndürülemez. Ancak, suç tamamlandıktan sonra, pişmanlık duyarak, gerçekleştirilen haksızlığın neticeleri mümkün olduğunca ortadan kaldırılabilir. Bu düşüncelerle, etkin pişmanlık; hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık ve karşılıksız yararlanma suçlarında cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsı sebep olarak kabul edilmiştir. Kanun koyucu etkin pişmanlığın hukuki niteliğine "cezayı etkileyen şahsi sebep" demektedir. Türk hukukunda etkin pişmanlık genel olarak öğretide de "cezanın kaldırılmasını veya azaltılmasını gerektiren bir şahsi sebep" olarak ele alınmaktadır.

CEZA DAVALARINDA PROFESYONEL DESTEK ALMANIN ÖNEMİ

Ceza davaları niteliği itibariyle özgürlüğün kısıtlanması sonucunu ortaya çıkaracak derecede önemli davalardır. Ceza Mahkemeleri’nde yapılacak savunma ve toplanacak delillerin bir uzman aracılığıyla gerçekleşmesi ise masumiyetin ortaya çıkmasına yardımcı olacaktır. Ceza davalarında hak mahrumiyetinin engellenmesi ve cezayla karşılaşmamak için Ankara avukat hizmeti faydalı olacaktır. Uzman kadroya sahip ve ceza hukukuna hakim Ankara ceza avukatından alınacak destek beraat kararlarının verilmesinde etkili olacaktır.