Uzman Erbaş Sözleşme Feshi – Sözleşme Yenileme -2025
Mehmet Kurt
Uzman Erbaş Sözleşme Feshi ;Uzman erbaş sözleşme feshi işlemleri, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve ilgili Uzman Erbaş Yönetmeliği esas alınarak yapılmaktadır. Bu mevzuatın içeriğinde; uzman erbaşların kendi isteği ile sözleşmeyi sona erdirme halleri ve idarenin sözleşmeyi fesih halleri yer almaktadır. Bu haller dışında uzman erbaş sözleşme feshi mümkün değildir.
Sözleşmenim feshedildiği, ilgili kuvvet komutanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve ilgili amirine, Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından da ilgili birlik komutanlığına bildirilir. Kendisine tebliği müteakip, yapılacak devir-teslim ve diğer işlemlerin sonunda ilişik kesme ile fesih tamamlanır.
Uzman Erbaş Sözleşme Feshi
Uzman Erbaş Tarafından Sözleşmenin Feshi
Uzman erbaşların kendi isteği ile sözleşmeyi sona erdirme halleri ilgili mevzuatta sayılmış olup bunlar dışında bir sebebe dayanarak uzman erbaşın sözleşmesini sonlandırması, feshetmesi mümkün değildir. Uzman erbaş tarafından sözleşmenin feshedilebileceği haller:
1-Sözleşmenin imzalanmasından sonra ilk beş aylık intibak dönemi içerisinde ayrılma
Bu durumun varlığı halinde uzman erbaşın TSK ile ilişiği kesilerek peşin olarak ödenen aylık ve aylık ile birlikte ödenen diğer tüm özlük haklarının çalışılmayan günlere ait kısmı geri alınır.
2-Sözleşme süresinin tamamlanması ve sözleşme yenileme işleminin yapılmaması.
3-Uzman Erbaş Yönetmeliği madde 12 gereği, uzman erbaş sözleşmesini uzatabilme hakkına sahiptir. Uzman erbaş sözleşmesini uzatmak istemiyorsa sözleşme bitim tarihi itibariyle TSK ile ilişiği kesilir ve Uzman Erbaş Kanunu madde 16 ile belirlenen tazminata hak kazanır.
4-İstihdam edildiği kadronun kaldırılması
Uzman Erbaş Kanunu 16. Madde dördüncü fıkra gereği istihdam edilen kadronun kaldırılması durumunda uzman erbaş, sağlık niteliklerine uygun diğer birliklerdeki boş olan uzman erbaş görev yerlerine atanabileceği gibi uzman erbaş sözleşmenin feshini de isteyebilir. Sözleşmenin feshini isteyen uzman erbaşın TSK ile bağlantısı kesilir ve bu kanun esaslarına göre tahakkuk edecek ikramiye ödenir. Detaylı bilgi için Ankara İdare Avukatı iletişime geçiniz.
5-Astsubaylığa geçiş sınavında başarısızlık hali
Astsubay meslek yüksek okullarında veya tabi tutulacakları temel askerlik eğitiminde başarılı olamayanlar gerekli olan şartları kaybetmemişse; uzman erbaşlık hizmetine dönebilecekleri gibi kendi istekleriyle sözleşmelerini de uzman erbaş sözleşmesini feshedebilirler. Sözleşmenin feshini isteyen uzman erbaşın TSK ile bağlantısı kesilir.
İdare Tarafından Uzman Erbaş Sözleşmesinin Feshi- 3269 Sayılı Uzman Erbaş Kanunu 12. Madde
İdare tarafından uzman erbaş sözleşmesinin feshedileceği haller:
1-Sağlık durumu bozulmuş olanlar,
2-Görevde başarısız olanlar,
3-Atandıkları kadro görev yerleri ile ilgili olarak üç ay ve daha uzun süreli bir kurs veya eğitimde başarısız olanlar,
4-Kendilerinden istifade edilemeyeceği anlaşılanlar,
5-Almış oldukları sicile göre kademe ilerlemesi yapamayanlar,
6-Mazeretsiz olarak bir sözleşme yılı içine 7 veya daha fazla gün göreve gelmeyenler,
7-Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar,
8-Uzman erbaş olarak göreve başladıktan sonra ilgili yönetmelik gereği taşıması gereken şartları taşımadığı anlaşılanlar,
9-Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, yalan yere yemin, cürüm tasnii, ırza geçmek, sarkıntılık, kız, kadın veya erkek kaçırmak, fuhşiyata tahrik, gayri tabi mukarenet, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar ile istimal ve istihkak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, firar, amir veya üste fiilen saldırı, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat, isyan suçlarından mahkum olanlar; ertelense, seçenek yaptırımına çevrilse ya da affa uğrasa dahi,
10-Askeri Ceza Kanunu madde 148’de yazılı suçlardan mahkûm olanların; ertelense, seçenek yaptırımına çevrilse ya da affa uğrasa dahi,
11-Taksirli suçlar hariç diğer suçlardan askeri veya adli mahkemeler tarafından otuz günden fazla hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilenler,
12-Taksirli suçlar nedeniyle 6 ay ve daha fazla süreyle hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm edilenler,
13-Son disiplin cezası kesinleştiği tarihten itibaren geriye doğru son bir yıl içinde toplamda otuz gün ve daha fazla oda hapsi veya hizmet yerini terk etmeme cezası alanlar,
14-Son aldığı disiplin cezasından geriye doğru bir yıl içinde en az iki farklı disiplin amirinden toplam sekiz veya daha fazla disiplin cezası alanların,
15-Yabancı uyruklu kişiyle olan evlilikleri, ilgili yönetmelik gereği Milli Savunma Bakanlığı tarafından uygun görülmeyenler,
16-Türk vatandaşlığını kaybeden veya Türk vatandaşlığından çıkarılanlar,
17-Yaş haddi (3269 sayılı kanun madde 5) nedeniyle,
Uzman Erbaş Kanunu ve ilgili yönetmelik gereğince sözleşmeleri feshedilerek TSK ile bağlantıları kesilecektir. İdare tarafından sözleşmesi feshedilen kişiler tekrar TSK’ye alınamazlar.
Ek: Her ne kadar Uzman Erbaş Kanununda, hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilenlerin uzman erbaş sözleşmelerinin de feshedileceği yazılı olsa da Uzman Erbaş Yönetmeliği bu kararı kapsamamakta ve bu halin varlığında sözleşme feshedilmemektedir. Detaylı bilgi için askeri avukat ile iletişime geçebilirsiniz.
Sağlık Nedeniyle Uzman Erbaş Sözleşme Feshi
3269 sayılı Uzman erbaş kanunun tedavi başlıklı 10. Maddesinde sağlık şartları nedeniyle uzman erbaş sözleşme fesih şartları belirtilmiştir. Buna göre ;
Uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi hariç olmak üzere istirahat ve hava değişiminin başladığı tarihten geriye doğru son bir yıl içerisinde üç ayı geçemez. Sürenin hesaplanmasına en son alınan hava değişimi ve istirahat süresi dahil edilir. Hava değişimi ve istirahat süresi üç ayı geçenler uzman çavuşların sözleşmesi feshedilerek Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.
Bunlardan barışta ve savaşta görev esnasında veya görev dışında görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir meslek hastalığına yakalananların, iyileşinceye kadar ilişikleri kesilmez, izinli sayılırlar.
Kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği ile ruh ve sinir hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlar, sağlık kurulları raporlarında gösterilecek lüzum üzerine, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulabilir ve bunların da ilişikleri kesilmez
Sağlık kurulu raporu ile başlamış olduğu kadronun niteliklerini kaybettikleri tespit edilen uzman erbaş sözleşme feshi gerçekleşir.
Görev yapamaması ile ilgili sağlık kurulu raporu alan uzman erbaşların sözleşmeleri sağlık nedeniyle feshedilir.
Güvenlik Soruşturması Neticesinde Uzman Erbaş Sözleşme Feshi
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu’nun 4. maddesinde ; ” Kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından hazırlanan ve ilgisine göre Milli Savunma veya İçişleri Bakanlıklarınca onaylanan uzman onbaşı ve uzman çavuş kadrolarına göre her yıl alınacak uzman erbaşlarla ilgili kadro görev yerleri yayımlanarak duyurulur’’ denilmiştir.
Anılan Kanun’un 19. maddesine dayanılarak çıkarılan Uzman Erbaş Yönetmeliği’nin ” Personelde aranacak nitelikler ” başlıklı 6. maddesinde ; ” Uzman erbaş olarak alınacaklarda aşağıdaki şartlar aranır : …
İcra edilen temel askerlik eğitimini başarıyla tamamlayanlardan güvenlik soruşturması uygun olmak veya ilk atamaları doğrudan doğruya kıta veya birliklere yapılan uzman erbaşlar için güvenlik soruşturması uygun olmak… ” düzenlemesine yer verilmiştir.
Açıklandığı üzere güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle uzman erbaşın sözleşmesi feshedilmektedir. Ancak sözleşmesi güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle sözleşmenin feshedilmesinde hatalı bir çok karar verildiği görülmektedir. İş bu sebeple sözleşmesi haksız şekilde sözleşmesi feshedilen uzman erbaşla ilgili almış olduğumuz emsal kararı istifadenize sunuyoruz.
Uzman Erbaş Sözleşme Feshinin İptali Davası
Uzman erbaş sözleşme feshi bir idari işlem olup bu işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından birisi hukuka aykırı ise iptal davası açılabilmektedir. Sözleşmesi feshedilen uzman erbaşlar şayet göreve geri dönmek isterlerse; sözleşme feshinin tebliği yani terhis belgesinin verildiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde idare mahkemelerinde uzman erbaş sözleşme feshinin iptali davası açmalıdırlar. Terhis belgesinde sözleşmenin feshedildiği tarih ve söz konusu idari işlemin gerekçesi yazmak zorundadır. Uzman erbaş burada gösterilen gerekçenin hukuka aykırı olduğunu kanıtlamak suretiyle iptal davasını kazanabilir. İptal davasının kazanıldığı durumda sözleşmesi feshedilen uzman erbaş görevine dönebilecek, dava süresi boyunca mahrum kaldığı parasal ve özlük haklarını geri alabilecektir.
Danıştay 12. Dairesi 2021/5256E, 2022/4K 24.11.2022 Tarihli Karar;-Uzman Erbaş Sözleşme Feshi Tazminat Hesabı
Her ne kadar davacının sözleşmesi, son bir yıl içerisinde almış olduğu hava değişimi ve istirahat raporları süresinin üç ayı geçtiğinden bahisle davalı idarece feshedilmiş ise de, yukarıda metnine yer verilen mevzuat hükümleri ile dava dosyasına sunulan tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; davacının rahatsızlığının uzun süreli tedaviyi gerektiren ruh ve sinir hastalığı olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususlarının bir kuruluşuna sevk edilerek tespit edilmesi gerekirken, bu yola başvurulmaksızın davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
